To małe miasteczko we wschodniej części Saksonii wytypowaliśmy kiedyś na przystanek w drodze do Polski. Miło wspominaliśmy spacer po malowniczej starówce oraz nocleg w pensjonacie, więc postanowiliśmy sprawdzić, czy po latach nasze odczucia będą takie same.
Budziszyn
(niem. Bautzen, górnołuż. Budyšin)
Pierwsze ślady osadnictwa na tych terenach pochodzą z epoki kamienia łupanego i datowane są na 8000 p.n.e.
W VII. wieku, na fali zasiedlania północnych i środkowych Niemiec przez plemiona słowiańskie, przybyli tu Milczanie. W kronikach z 1002 roku „Budissin“ wymieniony jest jako jeden z grodów plemienia Milczan i tę datę przyjmuje się za datę założenia miasta.
W 1868 roku nazwę Budissin zamieniono na (niemieckie) Bautzen.
Budziszyn znajduje się na terenach dawnego NRD, a jeszcze dawniej na terenach Milska (od XV wieku Łużyce Górne). Łużyce były enklawą plemion słowiańskich, które pomimo podejmowanych prób, nigdy nie wybiły się na niepodległość. Najdłużej znajdowały się w granicach państwa niemieckiego i tak jest dzisiaj.
Budziszyn pozostał jednak historyczną stolicą Górnych Łużyc, jest obecnie największym skupiskiem Serbołużyczan oraz ich centrum kulturalnym. Widać to np. w dwujęzycznym (język niemiecki i język górnołużycki) zapisie nazw ulic i ważniejszych budynków.
Co można zobaczyć w Budziszynie?
- Zamek Ortenburg (Hród) – pierwotny z ok. 958 r., przebudowany przez króla Węgier Macieja Korwina w latach 1469–1490. Zamek zachował gotycki wystrój z późniejszymi renesansowymi dodatkami. Wejście do warowni prowadzi przez Wieżę Macieja, nazwaną tak na cześć króla Węgier. Wokół zamku zachowały się fragmenty murów obronnych z basztami. Na zamku znajduje się od 1971 r. „Muzeum Sorabistyczne” (Serbski muzej Budyšin/Sorbisches Museum) zajmujące się historią, kulturą i literaturą Serbołużyczan.
- Ratusz ze średniowiecznym zegarem słonecznym na wieży. Budynek poddano gruntownej przebudowie w latach 1729-32.
- Katedra św. Piotra (Katedrala Swj. Pětra / Dom St. Petri) – z XIII / XV wieku, czteronawowa. Zewnętrzne ściany świątyni są ozdobione gotyckimi nagrobkami. Katedra św. Piotra jest najstarszym i jednym z największych kościołów symultanicznych (tj. używanych przez dwie wspólnoty wyznaniowe) Niemiec. Od 1524 roku świątynia służy protestantom i katolikom. Katedra należy do najważniejszych budowli sakralnych Saksonii i jest najstarszym kościołem na Górnych Łużycach.
- Brama Mikołajska – będąca fragmentem fortyfikacji miejskich. Widnieje na niej herb Budziszyna.
- Bogata Wieża (Bohata wěža/Reichenturm) – wzniesiona w latach 1490-92 z barokową nadbudową z początku. XVIII wieku. Wieża jest odchylona od pionu o 144 cm.
- Ruiny kościoła św. Mikołaja (St. Nikolai) z 1440 r., z cmentarzem z grobami znanych Łużyczan.
- Niemiecko-Łużycki Teatr Narodowy (Němsko-Serbske ludowe dźiwadło/Deutsch-Sorbisches Volkstheater) – klasycystyczny budynek z końca XVIII w. i jedyny dwujęzyczny teatr w Niemczech.
- Dom Serbski – odbudowana po wojnie siedziba Domowiny i Muzeum Literatury Łużyckiej.
- Muzeum Miejskie (Muzej Budyšin/Museum Bautzen) w Rynku. Placówka zajmuje się dokumentowaniem dziejów miasta i ma bogate zbiory dotyczące jego historii, w tym eksponaty łużyckie.
- Willa Weigangów (Villa Weigang) – secesyjny dom mieszkalny z lat 1902–1903 z dwupiętrowym hallem i przeszkloną kopułą oraz secesyjnymi oknami witrażowymi.
- Pomnik żołnierzy 2. Armii Wojska Polskiego, którzy w 1945 r. zdobyli miasto.
- Pomnik Jana Arnošta Smolera, pioniera narodowego odrodzenia Łużyczan.
1000-letni Budziszyn czaruje uroczą starówką, imponuje historią i serbołużyckimi tradycjami. To był przyjemny powrót, zapewne nie ostatni.
Ostatnio komentowane